Toespraak door burgemeester Jan van Zanen bij de wake voor vrede in Oekraïne in de Lutherse kerk, 8 maart 2022
Stel, je wordt wakker en het is oorlog.
De meesten van ons kunnen zich het hopelijk niet indenken.
Maar voor de inwoners van Oekraïne is oorlog sinds 24 februari de bittere realiteit.
De schokgolf die de invasie van het Russische leger teweeg heeft gebracht, is voelbaar tot in de straten van Den Haag.
Tot binnen de muren van dit monumentale gebedshuis.
Waar wij, op uitnodiging van de Haagse Gemeenschap van Kerken, bijeen zijn.
Verenigd, in onze afschuw over het oorlogsgeweld dat nu over Oekraïne heen walst.
Bezorgd, over de mogelijke gevolgen voor de rest van Europa.
Verbonden, in solidariteit met de inwoners van het land, dat met bruut geweld wordt aangevallen.
Tweeduizend kilometer oostwaarts.
Maar in onze harten en hoofden zo nabij.
Stel, je wordt wakker en het is oorlog.
Hoe moet het mijn collega’s in Oekraïne zijn vergaan?
Een week geleden stuurde ik de burgemeester van Kiev een brief namens alle burgemeesters in Nederland om hem en de inwoners van Kiev een hart onder de riem te steken.
De laatste dagen waren mijn gedachten ook vaak bij de burgemeester van Marioepol.
Hoe zal het hem te moede zijn geweest toen zijn stad werd ingesloten en onder vuur kwam te liggen?
De inwoners, voor wier veiligheid hij verantwoordelijk is, in acuut levensgevaar?
Midden in het leven door de dood omvangen, zoals het heet in gezang 272, dat teruggaat op het oude kerklied van Maarten Luther.
U zult allemaal wel de dramatische videoboodschappen van de burgemeester van Marioepol hebben gezien en gehoord.
Ik probeer me voor te stellen dat ik in zijn schoenen zou staan.
Ik, die burgemeester mag zijn van Den Haag, stad van vrede en recht.
Dat ik, voor de camera van een telefoon, een noodkreet de wereld in zou moeten sturen.
De stad belegerd en constant beschoten, zonder elektriciteit, zonder verwarming, zonder drinkwater…
Als internationale stad, waar de wereld thuis is, voelt Den Haag zich in deze dagen verbonden met iedereen die lijdt onder dit afschuwelijke conflict.
En we doen wat we kunnen om de nood te lenigen.
Om te beginnen met de opvang van vluchtelingen, van wie de eersten al zijn aangekomen in onze stad.
Overal worden hulpacties in het leven geroepen.
Hartverwarmend.
Nogmaals roep ik iedereen op: help waar je kunt, op welke manier dan ook.
De uitkomst van deze oorlog kunnen we niet voorzien.
We kunnen slechts hopen en bidden dat de rede zal wederkeren en de wapens zullen zwijgen.
Dat het bloedvergieten zal stoppen.
En het volk van Oekraïne weer mag ervaren wat wij zo vanzelfsprekend vinden:
Vrede, vrijheid en rechtvaardigheid.
