Toespraak door burgemeester Jan van Zanen bij de herdenking van de Scheveningse zeelieden, 3 juni 2022
Soms kan een oorlog van lang geleden weer heel dichtbij komen.
Zoals vandaag.
Nu wij tijdens deze herdenking van omgekomen Scheveningse zeelieden speciaal stilstaan bij doden uit de jaren 1917 en 1918.
De jaren van de Eerste Wereldoorlog, waar Nederland gelukkig buiten bleef.
Maar die zich zeker liet voelen, ondanks onze neutraliteit.
Op allerlei manieren.
Bovenal ontstond voor de vissers al snel na het uitbreken van die oorlog een levensgevaarlijke situatie op zee.
Mijnen en torpedo’s maakten geen verschil tussen schepen van de oorlogvoerende landen en de vissersboten van het neutrale Nederland.
Iets dat ook de Scheveningse zeelieden aan den lijve moesten ondervinden.
Honderden mannen en jongens uit ons mooie vissersdorp lieten in die jaren het leven als gevolg van de oorlog.
Zoals de elfkoppige bemanning van de Hoek van Holland 2 ‘Simon’, van wie er zeven uit Scheveningen kwamen.
Onderzoek heeft aangetoond dat dit schip door een Duitse U-Boot op 5 mei 1917 met geschutvuur tot zinken is gebracht.
Niemand overleefde het.
Ook de Scheveningen 319 ‘Johanna’ is in 1918 hoogstwaarschijnlijk door oorlogsgeweld met man en muis vergaan.
De jongste aan boord was de 16-jarige Leendert Arie Taal…
Wie militaire begraafplaatsen in bijvoorbeeld België en Noord-Frankrijk bezoekt, ziet daar vaak nog verse bloemen liggen.
Bloemen voor de gevallenen van de Eerste Wereldoorlog.
Familieleden houden de nagedachtenis aan hen in ere, ook na meer dan honderd jaar.
Precies zoals hier op Scheveningen de herinnering levend wordt gehouden aan de zeelieden die op zee bleven.
Het waren mensen zoals u en ik, die het leven lieten.
Niet alleen in tijden van oorlog, maar ook in stormen of als gevolg van ongevallen.
Vaders, broers, zoons.
Sommigen eigenlijk nog kinderen.
Hun gezinnen en families bleven achter met onpeilbaar verdriet.
En, zeker in vroeger tijden, vaak met grote geldzorgen.
Gelukkig konden familieleden, vrienden en buren hun vaak tot steun zijn.
Maar het grote gemis bleef.
Steeds.
Iets dat je weer beseft wanneer wij hier dadelijk één minuut stil zijn.
En even alleen het ruisen van de zee in onze oren zal klinken.
