Toespraak door Jan van Zanen bij de presentatie van het boek ‘Het jaar van de kraai’, 17 mei 2025
Beste Kraaien,
In het bijzonder: beste Vincent Schildkamp,
Dank voor je inleidende woorden.
Bij de titel ‘Het jaar van de kraai’ moest ik in eerste instantie heel even denken aan Chinees Nieuwjaar, maar de kraai behoort niet tot de Chinese dierenriem …
Wist u overigens dat de kraaiachtigen volgens kenners behoren tot de slimste diersoorten?
Zo herkennen zwarte kraaien gezichten van bepaalde mensen.
Maar dat allemaal ter zijde: natuurlijk weet ik heel goed waar het hier vandaag om draait.
Nog middenin één van de coronalockdowns mocht ik kennismaken met HBS Craeyenhout, de club die mede aan de wieg stond van het voetbal in Den Haag en Nederlandse sportgeschiedenis schreef.
Geschiedenis die acht jaar geleden al in een kloek boek, zeg maar gerust een bescheiden model Statenbijbel, is neergelegd.
Nu is er dan ‘Het jaar van de Kraai’, dat de lezer mee terug neemt naar het jaar waarin HBS voor het laatst de landstitel veroverde: 1925.
Nu is sport en zeker voetbal niet los te zien van wat er verder in de wereld gebeurt, nu niet en toen ook niet.
Hulde dan ook aan de auteurs, Jan Hillenius, Allard Doesburg, Bart Schalker en Vincent Schildkamp.
U heeft die de roemruchte wedstrijd van precies honderd jaar geleden tegen Go Ahead in een breed historisch perspectief geplaatst.
Nederland was in die jaren nog een land van rangen en standen, van hoeden en petten.
Maar het was ook in beweging, niet in het minst wat de sportwereld betreft.
Was het voetbal ooit begonnen als een tijdverdrijf van ‘heeren’ met dubbele ‘e’, inmiddels waren de meer volkse clubs voor arbeiders en de middenklasse volop in opkomst.
De zege van de Kraaien op 17 mei is dan ook historisch en sloot als het ware die vroege periode in het Haagse en Nederlandse voetbal af.
De opening van het ADO-stadion in het Zuiderpark, later dat jaar, past ook in die ontwikkeling.
Maar er gebeurde dat jaar natuurlijk nog veel meer.
Zo was er in Assen de eerste TT en raasde er een verwoestende storm over het oosten van ons land.
Het eerste kabinet Colijn trad aan, om al na een paar maanden weer te vallen.
De firma Leica introduceerde de kleinbeeldcamera, die ook voor de sportfotografie van grote betekenis zou worden.
In warenhuis Selfridges in Londen gaf John Logie Baird (spreek uit Bèrd) demonstraties van een nieuw medium dat een enorme rol zou spelen in het voetbal: televisie.
En in Locarno werd een belangrijk verdrag gesloten ter bevordering van de vrede in Europa, al bleek de houdbaarheid ervan, om allerlei redenen, niet zo lang.
In dat tijdsgewricht behaalden de Kraaien hun victorie in Deventer.
De decennia erna veranderde het voetbal in steeds hoger tempo, met de introductie van het betaald voetbal in 1954 als meest ingrijpende keerpunt.
HBS echter hield echter braef stant en was en is de laatste landskampioen die tot op heden een amateurclub is gebleven.
Een echt Haagse club, waarin het roemrijke verleden voortleeft tot de dag van vandaag.
[overhandiging eerste exemplaar]
Heel veel dank voor dit eerste exemplaar van ‘Het jaar van de Kraai’.
Graag overhandig ik het tweede exemplaar aan iemand die ik vorig jaar de versierselen mocht uitreiken die horen bij een Koninklijke onderscheiding: erelid én oudste actieve vrijwilliger Pim van der Vegt.
