Toespraak door burgemeester Jan van Zanen bij de afscheidsreceptie voor Liesbeth van Tongeren, 18 oktober 2022

Beste Liesbeth,

Vandaag mag ik je ten afscheid nog eens toespreken. Ik deed dat eerder in de raad. Interessant bij die gelegenheid was jouw reactie. Een bevlogen betoog over polarisatie. Je haalde daarbij Bart Brandsma aan die er een boek over schreef: Polarisatie: inzicht in de dynamiek van het wij-zij denken.

Je legt uit dat er niets mis is met scherpe politieke tegenstellingen. Mits je daarover in een veilige debatomgeving kunt discussiëren. Zodra daar wederzijdse vooroordelen en andere emotionele elementen insluipen, gaat het mis. Dan ontstaat er groepsvorming die iedereen dwingt een kamp te kiezen. Zo verschuift de discussie naar de polen – polarisatie – en heeft het ‘redelijk midden’, van links tot rechts, het nakijken.

De opdracht aan de Nederlandse politiek – en dus ook aan de gemeenteraad van Den Haag – is het primaat weer bij het ‘redelijk midden’ te krijgen. Om vandaaruit de flanken opnieuw te verbinden. Ik ben het daar van harte mee eens. Beschaafde politieke omgangsvormen zijn geen kwestie van etiquette. Het is de basis voor uitwisseling van informatie en ideeën. De grondstof voor zorgvuldig gewogen democratische besluiten. Ik zeg het ook wel eens zo: wees mild en houd elkaar heel.

In je afscheid van de raad gaf je aan hoe je hebt willen besturen in Den Haag. Sta mij toe stil te staan bij wat minder bekende resultaten van dat besturen. Zelf ben je trots op de prijswinnende stedelijke waterbuffer in het Cromvlietpark. Een voorbeeld van aanpassing aan het klimaat met een grote inbreng van de buurt.

De aardwarmtebron aan de Leyweg levert warmte aan woningen in Bouwlust, Vrederust, Morgenstond en Leyenburg. Met de succesvolle aanbesteding van een laagtemperatuur netwerk zijn we een voorbeeld voor Nederland. Resultaten die in de huidige crisis alleen maar meer reliëf krijgen.

Je hebt je steeds willen richten op concrete acties die aanspreken en tastbaar zijn. Projecten als de dakenjacht en de winterklaar acties. In de dakenjacht gaat het vooral om daken voor zoveel mogelijk zonnepanelen. Wie bij de winterklaar acties denkt aan Van Kooten en De Bie en het woord: ‘scheurgras’ die heeft het mis. Het gaat om eenvoudige energiebesparende maatregelen die in nu al 10.000 Haagse woningen het wooncomfort omhoog brengen en de stookkosten omlaag.

Liesbeth,

Heel goed mogelijk dat je nog graag andere zaken genoemd had willen zien. Dat laat ik dan graag aan Martijn van Stam, strategisch adviseur duurzaamheid, die hierna zal spreken. Ik  volsta met jouw eigen woorden. Woorden die precies aangeven wat je drijft waar het gaat om milieu en duurzaamheid. Als politica en bestuurder en nu als plaatsvervangend voorzitter van de Commissie Milieueffectrapportage.

Ik citeer:

“We zijn de eerste generatie die echt last heeft van klimaatverandering en tegelijkertijd de laatste generatie die er zelf nog wat aan kan doen door over te gaan op schone energie en minder energieverbruik.”

Namens de gemeente Den Haag bied ik je graag deze ets van Den Haag aan. Daarnaast ook een naaldboompje voor op je balkon in Amsterdam. Groenblijvend, zoals jijzelf.

Het ga je goed.