Toespraak door Jan van Zanen bij de herdenking bij het monument voor de Grenadiers en Jagers, 10 mei 2023
Goedemorgen allemaal,
Leerlingen van de scholen in het bijzonder,
Wat mooi dat jullie er zijn, zodat we met elkaar kunnen stilstaan bij wat hier in de meidagen van 1940 is gebeurd.
En de mannen herdenken die hier toen sneuvelden.
Stel je voor: je wordt wakker en het is oorlog.
Misschien denk je eerst nog dat je droomt, nog middenin een nachtmerrie zit.
Maar als je vervolgens naar buiten kijkt, aan de hemel vliegtuigen ziet, parachutisten naar beneden ziet komen en bommen hoort ontploffen, dan weet je het zeker:
het is echt waar, het is oorlog.
Precies 83 jaar geleden werden de mensen in en om Den Haag op deze wijze ruw wakker geschud.
Vrouwen, mannen én kinderen.
Ook nu, 83 jaar later, moeten mensen dit meemaken.
Gelukkig niet in Nederland, maar wel op andere plaatsen in de wereld.
Bijvoorbeeld in Soedan, in Syrië, of in Oekraïne.
Daar, en op andere plekken, moeten mensen rennen voor hun leven.
Terwijl granaten en bommen om hen heen inslaan.
Vrouwen, mannen én kinderen.
Oorlog is niet iets van vroeger, van lang geleden.
Oorlog is niet iets waarover we alleen lezen in geschiedenisboeken.
Was dat maar waar.
Oorlog bestaat ook nu nog.
En dat maakt deze datum, 10 mei, en deze herdenking zo actueel.
Toen, in 1940, vochten de Grenadiers en Jagers als leeuwen tegen de agressieve aanval van nazi-Duitsland.
Dankzij hun moedige weerstand mislukte het Duitse plan om Koningin Wilhelmina, de andere leden van de Koninklijke familie en het kabinet gevangen te nemen.
Dat speelde zich allemaal hier af, rondom het toenmalige vliegveld Ypenburg.
Nu een Haagse wijk waar het fijn wonen is, toen een slagveld.
Het is goed om je dat te realiseren en de geschiedenis te kennen van de plek waar je woont.
Maar deze herdenking zet ons ook aan het denken over het hier en nu.
In wat voor wereld willen wij leven en wat kunnen wij daaraan bijdragen?
Hoe zorgen we ervoor dat we in dit land en in onze stad op een fijne en vreedzame manier met elkaar samenleven?
Vrede is geen geschenk, het is mensenwerk.
Vrede kan niet zonder de inzet van ons allemaal.
Iedere dag weer.
Dat geldt ook voor de vrouwen en mannen van ons leger, die in de voetsporen treden van de Grenadiers en Jagers.
En op vredesmissies actief bijdragen aan een veiliger en meer vreedzame wereld.
Een wereld waarin kinderen rustig op straat kunnen spelen en naar school kunnen gaan.
Zonder bang te moeten zijn voor sluipschutters.
Een wereld waarin je bij het slapen gaan zeker weet, dat wanneer je de volgende ochtend wakker wordt, het nog altijd vrede is.
Dank jullie wel.
