Toespraak door Jan van Zanen bij de opening van de tentoonstelling ‘Jos van Leeuwen, 60 jaar persfotograaf in Den Haag’, 6 september 2024
Dag allemaal,
Vandaag vieren we twee verjaardagen en blikken we vooruit naar een derde.
Jos van Leeuwen viert dit jaar zijn zestigjarig jubileum, ja u hoort het goed, als persfotograaf.
Op 12 september 1964 publiceerde de Haagsche Courant zijn eerste foto.
Jos, jij was toen 16 jaar oud.
En precies vandaag viert onze stad zijn 782ste verjaardag.
Want het oudste document waar Den Haag in genoemd wordt, werd op 6 september 1242 geschreven.
Deze tentoonstelling in De Galerij zet dus twee jubilea luister bij.
En hoe: voor heel veel mensen, inclusief mijzelf, bestrijken de foto’s van Jos van Leeuwen een groot deel van, zo niet hun gehele leven.
Dit najaar, op 16 oktober, valt er nóg een verjaardag te vieren: op die dag is het twintig jaar geleden dat de tramtunnel open ging.
Sindsdien organiseert het Haags Gemeentearchief hier tentoonstellingen.
Time flies…
Overigens: zoals bekend had de aanleg van de tramtunnel de nodige – natte – voeten in de aarde.
Jos, jij was er destijds als de kippen bij om de eerste overstromingen in de tunnelbak vast te leggen.
Maar dat is niet de reden waarom deze jubileumtentoonstelling hier plaatsvindt.
Dat komt omdat jij je gehele beeldarchief zult overgedragen aan het HGA.
Als je in de foto’s op de website van het Haags Gemeentearchief bij ‘vervaardiger’ zoekt op ‘Jos van Leeuwen’ dan krijg je 2209 resultaten.
Dat is echter nog maar een fractie van de talloze onderwerpen waarvoor je ooit foto’s hebt gemaakt.
Er is dus nog wel wat werk aan de winkel voor het archief om alles te publiceren.
Voor wie er de afgelopen decennia óók veel werk aan de winkel was, dat is Marianne van Leeuwen.
Jij schreef al die tijd trouw de bijschriften bij de foto’s van Jos.
Geef één voorbeeld, dat ik heel mooi vind:
Den Haag, Groenmarkt, 20 november 1972.
Tijdens de ontvangst van Sint Nicolaas door het gemeentebestuur zakte de Goedheiligman bijna met zetel en al door het plankier.
Burgemeester Marijnen, die de Sint net wilde gaan begroeten, redde Sinterklaas van een wisse smak door hem bij zijn tabberd te grijpen.
Is deze foto hier ook te zien?
Nee?
Wie weet een volgende keer.
Jos van Leeuwen, jouw foto’s zijn veel meer dan de documentatie van gebeurtenissen, spectaculaire en alledaagse, aangrijpende en grappige.
Die talloze foto’s weerspiegelen het veranderende Den Haag van de afgelopen zestig jaar.
Je bent begonnen toen fotograferen in zwart-wit nog de standaard was.
Nu leven we alweer ruimschoots in het tijdperk van de digitale fotografie.
Samen met Marianne bouw je, tot op heden, aan een unieke beeldkroniek van onze mooie stad.
Van harte hoop ik dat jullie daar nog lang en in goede gezondheid mee door zullen gaan.
