Woensdag 30 oktober

Goed geslapen. Sta om vier uur Nederlandse tijd op – om zes uur lokale tijd, het is hier dan licht – om naar het zwembad (een buitenbad) van het hotel te lopen. Even wennen. Het water is aan de koude kant, maar heerlijk. Kan nu naar buiten kijken. Heb vanuit mijn hotelkamer een prachtig uitzicht op mount Meru.

Om half acht precies begint een werkontbijt buiten op het terras met ambassadeur De Boer en onze medewerkers. Nemen de logistiek van vandaag door. Verdelen de werkzaamheden. Hotelmanager Guilherme Freitas de Auguiar maakt kort z’n opwachting. Complimenteer hem met het hotel.

Begin vandaag met een werkbezoek aan mijn ambtgenoot, Maximilian Matle Iranqhe. Chauffeur Aliko rijdt ons (de ambassadeur, Maarten en mij) naar het stadhuis. Werp een eerste blik op Arusha (gisteravond was het donker). Zie onderweg onder andere de mooie paars bloeiende jacaranda-bomen. En fraaie flora en fauna.

Zijn er precies op het afgesproken tijdstip. Iets te vroeg want “de dansers zijn er nog niet”. Besluiten tot een ‘extra rondje’ van de zaak (rijden langs de ‘Clock Tower’). ‘Was m’n handen’ in het nabijgelegen New Safari Hotel aan Boma road. Begroet hotelmanager John Emmanuel Lorrio en koop wat snuisterijen in het winkeltje (Curio shop) van Joyce Mbwambo. Beschik niet over Tanzaniaanse shillings (TZS), maar met ‘plastic’ betalen kan ook. Krijgen ondertussen bericht dat we verwacht worden. Rijden opnieuw het terrein van het Stadhuis op en worden ontvangen door een groep Maasai-dansers die ons verwelkomen.

Ambtgenoot Maxmillian Iranqhe stelt ons voor aan de councillors (gemeenteraadsleden) en een aantal medewerkers van de City Council. Worden naar de kamer van de burgemeester begeleid waar we spreken over thema’s als jeugd, leiderschap, toerisme, gemeenschapsprojecten en samenwerking tussen Arusha en Den Haag. Allan Rushokana (Sister Cities Coordinator and event organizer) licht het laatstgenoemde thema toe en Salvatory Josephat (International travel agent for Tanzania, America, UK and South Africa) gaat dieper in op het thema toerisme. Jacob Meja (Chairman of planning Arush City Council) informeert ons over de ruimtelijke ordening ter plaatse. Nuttig gesprek in de bomvolle werkkamer van de burgemeester.

Maak na afloop van het gesprek met de burgemeester en zijn collega’s in een ander gedeelte van het Stadhuis kennis met City Director John Kayombo. John is druk bezig met de voorbereiding van een onverwachts bezoek van de premier van Tanzania, Kassim Majaliwa (ook van 1961).

Geef, aan het eind van de ochtend terug in het hotel, een interview aan Malik Muunguja, journalist van de kranten Mwananchi en Citizen. Spreek over het doel en de achtergrond van het werkbezoek en mijn indrukken tot nu toe.

Wandelen voor de lunch naar Sanaa restaurant even verderop in de hoteltuin. Zit naast honorair consul Antony (‘Toon’) Rottjers. Toon woont al zo’n 36 jaar in Afrika en was ooit werkzaam bij de SNV. Sanaa is niet alleen een restaurant, het is ook een project waar ambachtelijk gewerkt wordt aan souvenirs voor toeristen door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zie bijvoorbeeld een aantal vrouwen werken aan een weefgetouw (‘Sanaa is art for life, stay social, stay unique’). Gebruiken de lunch buiten. Geniet van het uitzicht op de tuin.

Bijna de gehele middag staat in het teken van een werkbezoek aan het International Residual Mechanism for Criminal Tribunals (MICT). Doe dit samen met de veertig deelnemers (uit elf veelal Afrikaanse landen) aan de Hague Justice Week. Begroet een aantal bekenden, waaronder Jean Pelé Fometé die in het Vredespaleis werkzaam is. Het MICT heeft vestigingen in zowel Den Haag als Arusha. De vestiging in Den Haag nam de functies over van het Joegoslaviëtribunaal toen dit sloot, terwijl de vestiging in Arusha de functies van het Rwandatribunaal overnam. Dit omvat onder andere het vervolgen van voortvluchtigen, het handhaven van beschermingsmaatregelen voor slachtoffers en getuigen en het beheren van archieven.
Anders dan in Den Haag ligt de internationale zone een flink eind buiten de stad, aan Haqki road in het Lakilaki-gebied. Zie bij het MICT aangekomen dat aan het African Court on Human and Peoples’ Rights wordt gebouwd. Uitbreiding is nodig – een goed teken. Judge Joseph Masanche verwelkomt ons in het MICT. Achtereenvolgens verzorgen Fiana Reinhardt (President’s Office), Matthew Carlson (Senior Legal Officer, Chambers), Michael Adenuga (Registry) en Thembile Segoete (Office of the Prosecutor) inleidingen. Maak na afloop kennis met Judge Vagn Joensen, de laatste president van het Rwandatribunaal en tegenwoordig rechter bij het MICT. Na de inleidingen (“Tanzania and The Netherlands deserve praise for their support to accountability and reconciliation”) en een ronde van vragen en antwoorden krijgt het gehele gezelschap een rondleiding over de ‘premises’. Bezoeken de ‘state of the art’ rechtzaal, de bibliotheek en de archieven van het MICT. Zeer de moeite waard. Hier gebeurt het dus…

Aansluitend begeven de deelnemers van de Hague Justice Week zich naar het Cultural Arts Centre at Tumaini University Makumira. Het is een flink eind rijden. De omgeving is mooi (zie onderweg tijdens de wandeling een aap in een boom) en de theaterzaal de moeite waard. De universiteit is ooit opgericht door Lutheranen. Een optreden van verschillende Tanzaniaanse dansculturen bij het Cultural Arts Centre is voorzien. Eet na afloop een hapje met de delegatie én Jean Pelé Fometé op het buitenterras op de zesde verdieping (‘rooftop’) van het hotel. Goed om op deze manier op de eerste werkdag terug te kunnen kijken. Tussen de bedrijven door stelt de Cluster General Manager van het hotel, Nicolas König, zich aan ons voor. Neem afscheid en ga naar mijn kamer. Zie dat het bordje ‘do not disturb’ hier heet ‘let me dream’. Prachtig.


Arusha ligt in het noordoosten van Tanzania (ooit in 1900 gesticht als een Duits militair garnizoen). Het telt ongeveer 670.000 inwoners. “Overdag het dubbele”, vertelt de burgemeester mij. Arusha ligt op 1.500 meter hoogte (het Grote Riftvallei plateau) aan de voet van de Meruberg. Kan de berg vanuit mijn hotelkamer zien liggen. Arusha ligt ‘strategisch’ tussen de Serengetivlakte, de Ngorongorokrater, het Manyarameer, de Olduvaikloof en het Kilimanjaro Nationaal Park – een handige locatie voor bezoeken aan deze bijzondere gebieden. Arusha was in 1967 ook de plaats waar de Verklaring van Arusha werd getekend, jarenlang toonaangevend in de (inter)nationale politiek. In de stad zijn allerlei internationale organisaties gevestigd, waaronder het African Court on Human and Peoples’ Rights en het International Residual Mechanism for Criminal Tribunals, en is de hoofdstad van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap.


Lees, terug in mijn hotelkamer, dat de podcast ‘burgemeester gezocht’ is verschenen. Waarvan akte. ‘… Het lijkt een prachtig ambt, met veel aanzien … burgemeester zijn. Maar het animo voor dit beroep loopt terug. Solliciteerden in 2016 nog gemiddeld 30 mensen op een vacature voor burgemeester, in 2023 waren dat er nog maar 18. In meer dan 30 gemeenten staat de vacature voor de functie nog open. Het ministerie van Binnenlandse Zaken is een onderzoek gestart om te weten te komen wat het burgemeesterschap aantrekkelijk maakt, en wat juist niet. In de podcast vragen we dat aan drie burgemeesters. Huri Shahin werd twee jaar geleden burgemeester van Rijswijk, Jan van Zanen van Den Haag is al twintig jaar burgemeester en oud-burgemeester Bort Koelewijn kwam terug van pensioen omdat er in de gemeente Bunschoten geen nieuwe burgervader of -moeder kon worden gevonden …’