Toespraak door Jan van Zanen bij de Nieuwjaarsbijeenkomst in de Mobarak Moskee, 12 januari 2024

Geachte voorzitter, aanwezigen,

Het is mij een eer u aan het begin van het nieuwe jaar te mogen toespreken. De Mobarak Moskee is het oudste eigen gebedshuis in Nederland van een jonge stroming in de Islam. De Ahmadiyya Gemeenschap, waarvan de Moskee deel uitmaakt, heeft zich altijd ten doel gesteld niet alleen het welzijn van de Islamitische Hagenaars, maar dat van alle inwoners van onze stad te bevorderen.

Het is een belangrijke opdracht die uw gemeenschap zich daarmee stelt. Uw jaarlijkse vredesconferentie draagt zeker bij aan het vervullen van die opdracht. Meerdere wethouders namen aan edities van de conferentie deel en hebben dat als nuttig ervaren. Want wij leven in ongewisse tijden, maar putten hoop uit onze gezamenlijke inzet voor een vreedzame samenleving.

Het Israëlisch-Palestijnse conflict woedt in alle hevigheid en dreigt zelfs te verbreden naar een groter gebied in het Midden-Oosten. Ook in onze stad voelen mensen zich daar verdrietig, woedend en machteloos bij. Ik voel met iedereen in onze stad mee die lijdt onder deze situatie. Het conflict dat in het Midden-Oosten woedt kunnen we hier niet oplossen. Ik verzeker u wel dat wij er alles aan doen om de veiligheid van bedreigde instellingen, personen en objecten te waarborgen.

Wat wij samen kunnen doen is bijdragen aan een klimaat waarin we elkaar zien en horen. Daarin voel ik mij gesteund door alle religieuze en seculiere Haagse gemeenschappen en organisaties die verbinding blijven zoeken. Door elkaar op te zoeken, door te luisteren. Daartoe heb ik na mijn aantreden het initiatief genomen om tweemaal per jaar bij elkaar te komen. Ook u bent daarin steeds een belangrijke partij.

U heeft zich die positie in het Haags maatschappelijk veld zelf moeten bevechten. De geschiedenis van uw moskee illustreert dat. De grond voor de moskee werd al in 1950 verworven, maar door strenge welstandseisen kon de bouw pas in 1955 beginnen.

Door de vele aanpassingen die het ontwerp werden opgelegd, leek de moskee aanvankelijke meer op een villa in de stijl van de Delftse School. Pas later werd de Mobarak moskee uiterlijk herkenbaar als moskee. Sinds de jaren zestig heeft het gebouw twee kleine koepeltorentjes op het dak en staat de naam Mobarak moskee in het Nederlands en het Arabisch op de voorgevel. Inmiddels heeft de moskee drie minaretten. Op 2 juni 2006 bezocht prinses Beatrix de Mobarak moskee om het 50-jarig bestaan te vieren.

Dit vertel ik niet als pleidooi voor een maatschappij waarin nieuwkomers zich moeten ‘invechten’. Het is wel een eerbetoon aan een gemeenschap die zelfbewust aan haar positie bouwt en trouw is aan haar opdracht een vredelievende samenleving dichterbij te brengen.

Voor die vredelievende samenleving is het van wezenlijk belang om elkaars pijn te zien en te erkennen. Ik voel mee met de Joodse gemeenschap in mijn stad die de pijn van de aanslag van 7 oktober probeert te verwerken. Herinner mij de wanhoop in de ogen van een ondernemer uit de Moslimgemeenschap van de Schilderswijk bij het nieuws over Gaza. Zijn moeder woont daar.

Nu is het belangrijker dan ooit om met elkaar het gesprek te voeren. Bij alle verschillen van mening moeten we elkaar als een medeburger, medestadgenoot en medemens zien. Het is de enige manier om ervoor te zorgen dat Den Haag een plek blijft, waar iedereen zich geborgen voelt. Een stad waar iedereen elkaar met respect en compassie bejegent, ook of misschien wel juist als we het niet met elkaar eens zijn.

In een stad als Den Haag met inwoners van heel verschillende afkomst en overtuiging moeten we zuinig zijn op de vrije ruimte voor verschillen van inzicht. Alleen zo kunnen we ons – naast al het andere – samen Haags voelen. Ik reken op u en al mijn bondgenoten voor deze opdracht voor de stad Den Haag.

Ik wens u gezondheid, voorspoed en geluk in dit nieuwe jaar.