Toespraak door burgemeester Jan van Zanen bij de onthulling van de ‘lessenaar over het buitenatelier van Mesdag’, 29 maart 2022
Meneer Petit,
Meneer Jonkers,
Mevrouw Schat,
Geachte aanwezigen,
Beste buurtgenoten,
Wat een eer, om te mogen bijdragen aan de onthulling van deze ‘lessenaar’.
Mooi, dat het dan tóch gelukt is.
Was in het begin even in verwarring: bij de naam Mesdag denk je eerder aan een schildersezel.
Maar inmiddels weet ik dat dit type informatiebord een ‘lessenaar’ heet.
En, wanneer je kijkt naar de vorm, dan is dat ook niet zo vreemd.
Dat wij hier bijeen zijn, hebben we te danken aan onze buurtgenoot, de heer Petit.
Onvermoeibaar ruimt hij, bij weer of geen weer, iedere dag zwerfvuil op.
Eens per jaar organiseert Jan Petit een grote onderhoudsbeurt – un grand nettoyage – met buurtbewoners.
In 2019 mocht u daarvoor de ‘Gulden Klinker’ van de gemeente in ontvangst nemen.
Het geldbedrag dat hoort bij de Gulden Klinker heeft Jan Petit een mooie bestemming gegeven:
Deze lessenaar met informatie over het buitenatelier van het schildersechtpaar Mesdag dat hier ooit op het Doornduin stond.
Zoals we weten was Hendrik Willem Mesdag was de bekendste zeeschilder van de Haagse School.
Zijn vrouw Sientje Mesdag-van Houten behoorde tot de weinige vrouwelijke landschapsschilders rond 1900.
Hun specialisme was de onopgesmukte Nederlandse natuur.
Ze werkten dan ook graag in de Scheveningse duinen.
Dat was ook de reden waarom ze rond 1886 een houten buitenatelier lieten bouwen op de top van het Doornduin, dat ze hadden gekocht.
Heerlijk idee: een duin kopen…
In het hutje maakten ze potloodschetsen en olieverfschetsen die ze later, in hun ateliers op de Laan van Meerdervoort, nu De Mesdag Collectie, omzetten in grotere schilderijen.
Dankzij Museum Panorama Mesdag weet ik dat de wens om de natuur van dichtbij te bestuderen en een persoonlijke beleving van deze natuur in hun kunst te vertalen, terug te voeren is op de doopsgezinde achtergrond van het echtpaar Mesdag-van Houten.
Binnen deze geloofsovertuiging is de mens nadrukkelijk onderdeel van de natuur en geen eigenaar, en wordt in deze hoedanigheid ook opgeroepen om daarvoor zorg te dragen.
Deze zienswijze is terug te zien in wat Mesdag beschouwde als de belangrijkste taak van de kunstenaar: het publiek wijzen op de schoonheid van de alledaagse natuur.
En daarmee is deze plek, waar het atelier tot 1944 stond, van kunsthistorische waarde.
Van die geschiedenis en die betekenis was de kleine Jan Schierbeek, die woonde op Van Dorpstraat 32 en in de jaren vijftig veel op ‘het duintje’ speelde, zich niet bewust.
En dat terwijl Jans overgrootmoeder, Geertruida, dochter van Jacob van Houten was.
En Jacob was weer de broer van Sientje én Samuel, u weet wel, van het Kinderwetje.
Later heeft Jan Schierbeek nog bijna 25 jaar deel uitgemaakt van het bestuur van Museum Panorama Mesdag.
Dankzij een andere Jan, Jan Petit worden bezoekers aan het Doornduin nu herinnerd aan het buitenatelier van de Mesdags.
Wat een mooi initiatief.
En Museum Panorama Mesdag heeft sinds kort een heel scala aan online creatieve kinderactiviteiten gecreëerd rondom het schildershuisje in de duinen.
Wat goed, dat dit stuk geschiedenis na zoveel jaren weer tot leven komt.
Heel veel dank.
