Toespraak door burgemeester Jan van Zanen bij de opening van de opleidingsdag van de rechtbank Den Haag, 7 april 2022
Geachte aanwezigen,
Wat goed om u hier allemaal bijeen te zien.
Bijeen voor deze opleidingsdag van de secties bestuursrecht en belastingrecht van de rechtbank Den Haag.
‘Life long learning’, het geldt voor ons allemaal…
En wat een eer dat ik mag bijdragen aan de opening van deze dag.
Als burgemeester én als jurist.
Waar zouden we zijn zonder de rechterlijke macht?
De rechterlijke macht die de rechtsstaat en de onafhankelijkheid van de rechtspraak bewaakt.
En garandeert dat iedereen gelijke rechten heeft.
Voor ons, hier in Nederland, in West-Europa een vanzelfsprekendheid.
Op veel andere plekken in de wereld niet.
Iets, waaraan de actualiteit ons herinnert.
Niet, dat alles bij ons perfect is of geen verbetering behoeft.
Maar het fundament is in orde.
Onder de zaken die vandaag aan bod komen, zo heb ik begrepen, is ook het onderwerp ‘boze burgers’.
In het bestuursrecht, waar de verhouding tussen overheid en burger centraal staat, komt dit onderwerp vaak terug.
In de praktijk zie je nog wel eens dat ‘de luiken dichtgaan’ wanneer de overheid zich geconfronteerd ziet met een boze burger.
Dat komt voor op alle overheidsniveaus, dus ook in de gemeente.
Vaak wordt er gekeken naar de letter van de wet en wordt op basis daarvan geoordeeld dat de overheid gelijk heeft.
En blijven de luiken voor de burger gesloten.
Het spreekt voor zich dat een dergelijke houding een boze burger nog bozer kan maken.
Denk dat het helpt wanneer, uiteraard binnen de grenzen van regelgeving en het redelijke, dat ook – en juist – bij boze burgers de luiken openblijven.
Dat de overheid steeds in gesprek blijft met de boze burger.
En steeds kijkt wat er praktisch mogelijk is.
Rechtmatig is niet altijd rechtvaardig.
De toeslagenaffaire heeft dat pijnlijk duidelijk gemaakt.
Tegelijkertijd is dat ook het mooie van het bestuursrecht.
Binnen het bestuursrecht kan gezocht worden naar mogelijkheden om echt recht te doen.
Om binnen de grenzen van wet- en regelgeving een uitspraak te doen die niet alleen iets zegt over de rechtmatigheid, maar ook iets zegt over de rechtvaardigheid van een besluit.
Recente uitspraken van de Raad van State tonen aan dat de bestuursrechter de laatste tijd indringender toetst op de evenredigheid van een besluit.
Ook met het recentelijk verlaten van de zogenaamde ‘grondenfuik’ heeft de bestuursrechter de weg geopend om te komen tot een rechtvaardiger toets.
Ongetwijfeld zult u het vandaag hierover hebben.
Al hoop ik dat er ook voldoende tijd zal zijn voor wat ontspanning en gelegenheid om elkaar beter te leren kennen.
Zaken, die de afgelopen twee coronajaren lastig te organiseren waren.
Heb begrepen dat een van de onderdelen van vandaag een Lachworkshop is.
Onder leiding van een gecertificeerde lachcoach.
Kijk, dat klinkt me als muziek in de oren.
Een workshop snellezen, ook niet verkeerd.
Misschien ook iets voor mij, gezien de loodgieterstassen vol stukken die ik regelmatig mee naar huis krijg…
Kortom, het belooft een nuttige en aangename dag te worden.
Van harte wens ik u dan ook veel succes.
En bovenal veel plezier.
