Toespraak door Jan van Zanen bij de opening van de tentoonstelling ‘Royal Blue’ met werk van Aliaksandra Puhachova (Just Alex), 10 maart 2024
Beste Axel, lieve Alex, goedemiddag allemaal,
Een open, internationale stad, boordevol creativiteit.
Zo heb ik Den Haag leren kennen.
En dat bijzondere karakter dankt onze stad aan mensen zoals jij, Alex.
Mensen zoals jij, die uit zoveel verschillende landen hierheen zijn gekomen om te studeren.
Om hun talent verder te ontwikkelen.
Om te groeien.
Zowel in artistiek opzicht als op persoonlijk vlak.
Vorig jaar september hebben we elkaar ontmoet in Maakhaven, in Laakhaven-West.
Daarna mocht ik je, begin november, bijvoorbeeld ontvangen op het Stadhuis.
Jij vertelde me toen dat je, na je eerdere opleiding in Belarus, bewust koos voor Den Haag vanwege de kwaliteit van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten.
Hoort u het?
Chapeau voor de Academie.
Jij koos voor Den Haag.
Net als vele andere studenten dat doen.
Ongeveer een derde van hen blijft na het afstuderen wonen en werken in Den Haag.
Jij dus ook, Alex.
Jij studeerde in 2019 af en bleef hier wonen.
Je voelt je hier thuis.
Voor jou is Den Haag en ook de directe omgeving een bron van inspiratie.
En dan met name wat de ligging van Den Haag zo bijzonder maakt: de nabijheid van de zee.
(Gold voor mij ook toen ik 2020 solliciteerde naar Den Haag: het strand en de zee).
De kust geeft je een groot gevoel van ruimte.
Nu kan ik me dat in zoverre voorstellen, omdat je per slot van rekening bent opgegroeid in Belarus, een land met prachtige landschappen, maar zonder zee.
En wat de zee, het strand en de duinen als inspiratiebron betreft: grote kunstenaars uit het verleden verging het net zo.
Denk aan het echtpaar Mesdag-Van Houten.
Die lieten zo’n 140 jaar geleden een buitenatelier bouwen.
Op de top van het Doornduin, dat ze hadden gekocht.
Het toeval wil: ik woon er om de hoek.
Dit geheel terzijde.
Stel je eens voor: een duin kopen …
Alex, jij doet het zonder een buitenatelier.
Maar de zee en de duinen zijn net zo aanwezig in je werk als bij de Mesdags.
Zij het op een andere manier.
Jouw manier.
Voor je serie Royal Blue besloot je je toe te spitsen op één plek en in de eerste instantie ook één kleur: koningsblauw, Royal Blue.
Hoe toepasselijk voor Den Haag, de Hofstad.
En: laat blauw nou net mijn lievelingskleur zijn…
Op geheel eigen wijze, geheel onafhankelijk ga jij te werk, Alex.
‘Independently blue’.
Zoals de strofe uit een prachtig lied van Nina Simone …
‘Love me or leave me and let me be lonely.
You won’t believe me but I love you only.
I’d rather be lonely than happy with somebody else.
You might find the night time the right time for kissing.
Night time is my time for just reminiscing.
Regretting instead of forgetting with somebody else.
There’ll be no one unless that someone is you.
I intended to be independently blue …’.
Nina Simone bedoelde er mogelijk iets anders mee, maar toch …
En: het onstuimige Hollandse weer schotelt ons natuurlijk niet altijd blauwe luchten voor, maar goed …
Ik noemde al de Mesdags.
Maar ook met andere schilders uit de Haagse School zijn paralellen te trekken.
Net als met het vroege werk van Piet Mondriaan.
Wist je dat het Kunstmuseum de grootste Mondriaanverzameling ter wereld bezit, waaronder nagenoeg diens gehele oeuvre van voor 1914?
Alex, jij staat dus in een grote traditie.
Ga zo door.
En, tegen het publiek: komt dat zien.
Met veel plezier verklaar ik ‘Royal Blue’ officieel voor geopend.
