Toespraak door Jan van Zanen bij de opening van de tentoonstelling ‘Soep Stories’, 9 april 2025
Goedemiddag allemaal.
In het bijzonder Floor, Annelyke, Anne (fotograaf) en natuurlijk de acht geportretteerden, onder wie oud-burgemeester Wim Deetman.
Tachtig jaar geleden is het inmiddels, dat de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam en de vrijheid terugkeerde in heel Nederland.
Hulde aan de organisatoren van de Haagse Vrijheidsmaaltijden, die in dit bijzondere jaar van herdenken en vieren deze tentoonstelling op touw hebben gezet.
En heel veel dank aan u, de acht geportretteerde inwoners van Den Haag.
Omdat we van u, allen geboren in het historische jaar 1945, uit eerste hand kunnen ervaren hoe u het leven in vrijheid ervaart en hoe u over vrijheid denkt.
En over hoe het leven was in de jaren na de Tweede Wereldoorlog.
De jaren van wederopbouw.
In Nederland beschouwen we vrijheid nog maar al te vaak als iets vanzelfsprekends.
Terwijl we heel goed weten dat dit niet zo is.
De dagelijkse nieuwsberichten over onderdrukking en oorlog elders, als ook de verhalen van mensen die hier een veilig heenkomen hebben gevonden, bevestigen dat.
Keer op keer.
Volgens de democratie-index die het blad The Economist jaarlijks publiceert, leeft inmiddels bijna veertig procent van de wereldbevolking in autoritaire regimes.
Zorgelijk is ook de tendens dat zulke regimes ten dele langs democratische weg aan de macht zijn gekomen.
Om vervolgens, stap voor stap, de democratie uit te hollen.
80 jaar vrijheid is daarom niet alleen een aanleiding om terug te kijken, maar ook om erbij stil te staan hoe we onze vrijheid veilig kunnen stellen.
En dat begint ermee dat we ons in Nederland er beter van bewust raken dat vrijheid niet iets vanzelfsprekends is.
Daarom ondersteun ik het initiatief van de Vrijheidsmaaltijden van ganser harte.
Sinds ik burgemeester van Den Haag ben heb ik drie Vrijheidsmaaltijden mogen meemaken.
Een jonge maar waardevolle traditie.
De Vrijheidsmaaltijd brengt mensen bijeen die elkaar normaal gesproken niet zo snel ontmoet zouden hebben.
Aan tafel komen ze met elkaar in gesprek.
En juist dat onderlinge contact is in deze onrustige tijden, waarin polarisatie continu op de loer ligt, van wezenlijk belang.
Niet hameren op wat ons scheidt, maar benadrukken wat ons verbindt: het voorrecht dat wij hier in alle vrijheid, met respect voor eenieders vrijheid, kunnen leven.
Al tachtig jaar lang.
