Toespraak door Jan van Zanen bij de opening van de Tong Tong Fair, 31 augustus 2023
Your Excellency,
Mevrouw Boon,
Geachte aanwezigen,
Het doet me veel plezier om vandaag te mogen bijdragen aan de opening van de Tong Tong Fair.
Sinds de eerste editie in 1959 – twee jaar voor mijn geboorte – heeft de Tong Tong Fair zich ontwikkeld tot instituut van nationale betekenis.
Met een uitstraling tot ver buiten onze landsgrenzen.
En tegelijkertijd op en top Haags.
‘Iets om te koesteren’, u heeft gelijk, mevrouw Boon.
Een uniek voorbeeld van immaterieel erfgoed.
Vorig jaar heb ik, op uitnodiging van Siem Boon, een bezoek kunnen brengen aan de Tong Tong Fair.
Dat was overigens niet mijn eerste kennismaking met Indisch Den Haag.
En ik realiseer me dan ook terdege hoezeer het Indische, in velerlei opzicht, een onlosmakelijk deel is van Den Haag.
Het Indische, dat is natuurlijk de Indische cultuur, die sinds jaar en dag op de Tong Tong Fair in al haar uitingen te bewonderen, te ruiken en te proeven valt.
Maar het Indische aspect van Den Haag, dat zijn óók de levens-en familiegeschiedenissen van alle Hagenaars met Indische wortels.
Het zijn die verhalen die mij, en velen met mij, steeds weer raken.
Verhalen die onderdeel zijn van het Grote Verhaal van de geschiedenis van ons land en zijn voormalige koloniën.
Op het gebied van het vastleggen en overdragen van deze Indische geschiedenissen heeft de Tong Tong Fair pionierswerk verricht.
Met grote tentoonstellingen over de repatriëring na de Tweede Wereldoorlog en de buitenkampers genereerde de toenmalige Pasar Malam Besar begin jaren negentig aandacht voor onderwerpen die geschiedschrijvers tot dan toe voor het merendeel links hadden laten liggen.
De tentoonstelling Onteigend die de Haagse auteur Suze Zijlstra op basis van haar boek De voormoeders hier dit jaar presenteert, past geheel in deze lijn.
Thema is de slavernij in de Indonesische archipel.
In november mocht ik het onderzoeksrapport over het koloniale en slavernijverleden van Den Haag in ontvangst nemen.
Heb bij die gelegenheid ook de slavernij in Azië benoemd als ook het feit dat de compensatieregeling voor slavenhouders in het Caribisch gebied voor een deel werd gefinancierd uit de opbrengsten van het door Nederland aan de Javaanse boerenbevolking opgelegde cultuurstelsel.
Lange tijd is de slavernij in de Indonesische archipel onderbelicht gebleven.
Inmiddels is dat gelukkig veranderd en zijn er verschillende studies naar dit onderwerp verschenen.
Het is zeer prijzenswaardig dat de Tong Tong Fair met deze tentoonstelling er aandacht voor vraagt.
Niet alleen als bijdrage aan dit herdenkingsjaar maar ook als handreiking aan al die mensen met een Indische achtergrond die willen achterhalen in hoeverre de slavernij heeft doorgewerkt in hun familie.
Van harte hoop ik dat deze 63e Tong Tong Fair op alle dagen veel bezoekers moge trekken.
En dat al die mensen, hier op het Malieveld, dat voor even de Indische hoofdstad van de wereld vormt, geïnspireerd en geroerd raken en bovenal mogen genieten van alles wat de Tong Tong Fair te bieden heeft.
Dank u wel.
