Dankwoord door Jan van Zanen bij de presentatie van de toneelversie van De stille kracht, 15 september 2023
Beste Ilona,
Veel dank voor jouw nieuwste pennenvrucht, de toneelbewerking van misschien wel het bekendste boek van Louis Couperus, De stille kracht.
Een waardige bijdrage aan dit Couperusjaar.
Eerder deze zomer mocht ik bijdragen aan de onthulling van een gedenksteen voor Louis Couperus in de Nieuwe Kerk van Amsterdam.
En aan het begin van dit jaar was er de feestelijke opening van de gerestaureerde Egyptische residentie.
Het huis aan de Surinamestraat, gebouwd door de ouders van Couperus en waar hij onder andere Eline Vere schreef.
Maar het meest eren wij Couperus natuurlijk door het levend houden van zijn werk.
Door hem te lezen, naar zijn werk te luisteren, of bijvoorbeeld ook te kijken.
Mensen van een zekere generatie herinneren zich nog de mooie maar ook wat trage televisiebewerkingen uit de jaren zeventig.
Ook van De stille kracht, met onder anderen de onvergetelijke Pleuni Touw.
Tegelijkertijd kan ik me voorstellen dat voor de huidige en komende generaties de wereld van Couperus misschien ook wat ontoegankelijk kan overkomen.
Daarom vind ik het initiatief van Ilona zo lovenswaardig.
Want door haar toneelbewerking van De stille kracht zullen veel jongeren (en misschien ook wel wat ‘oudere jongeren’) toegang krijgen tot het werk van Couperus.
Dat kun je wel aan Ilona overlaten.
Heb begrepen dat jij bijvoorbeeld ook ‘toneellezingen’ met scholieren organiseert, en die lezingen een groot succes zijn.
Juist omdat ze dan in een van de rollen uit het toneelstuk kunnen kruipen en helemaal op kunnen gaan in het verhaal.
Daarnaast is er nóg een reden waarom ik, als liefhebber van literatuur maar ook als burgemeester van Den Haag, blij ben met Ilona’s initiatief.
Den Haag is de meest Indische stad van Nederland.
De Indische cultuur is hier springlevend.
Niet alleen hier in Museum Sophiahof, maar bijvoorbeeld ook op de jaarlijkse Tong Tong Fair, die net weer geweest is.
De stille kracht is de Indische roman par excellence van Couperus.
Als geen ander weet hij daarin een sfeertekening te geven van voormalig Nederlands-Indië.
Ook dat is voor de meesten van ons inmiddels een wereld uit vervlogen tijden.
Dankzij Ilona’s bewerking komt die wereld weer een stapje dichterbij.
En zo is deze toneelversie van De stille kracht niet alleen een ode aan de grote Louis Couperus.
Met dit toneelstuk zet Ilona haar mooie werk voort waarin zij de geschiedenis van ons land levend houdt en ontsluit voor de generaties die komen.
Zeker, maar niet alleen, in het licht van onze veranderende kijk op de koloniale tijd is dat van groot belang.
Daarom, nogmaals, heel veel dank.
Moge deze versie van De stille kracht een groot publiek vinden.
