Bijdrage door Jan van Zanen bij de opening van het slotevent van de conferentie over de Toekomst van Europa, 22 februari 2022

Goedenavond allemaal,

De afgelopen maanden zijn in onze stad gesprekken gevoerd over de toekomst van Europa en Den Haag. U was daarbij betrokken. Als deel van de organisatie, als betrokken inwoner van Den Haag of als scholier met belangstelling voor de wereld buiten onze landsgrenzen. Vandaag sluiten we de Conferentie over de Toekomst van Europa af. Fijn dat u er bent.

Mijn naam is Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag. De regeringszetel, hofstad en centrum van democratie en diplomatie in Nederland. Stad van vrede, recht en veiligheid, maar ook van Europa. Hier opende in 1913 het Vredespaleis. In onze Ridderzaal werden in 1948, tijdens het Congres van Europa, de eerste stappen gezet op weg naar een meer verenigd Europa.

Den Haag is daarmee hoeder van belangrijke immateriële waarden waarvoor Europa wil staan. Het is ook de stad met honderden gouvernementele en non-gouvernementele organisaties. Een serie netwerken dat emplooi biedt aan duizenden Hagenaars, diplomaten en expats uit alle windstreken. En daarbij moet ik niet vergeten te noemen; alle toeleveranciers en dienstverleners. Van advocatenkantoor tot broodjeswinkel. Ook zij danken hun inkomen aan de unieke internationale positie van Den Haag.

Er is ons veel aan gelegen die positie te behouden en versterken. Tegelijkertijd besef ik dat vrede, recht en veiligheid – maar zeker de internationale wereld in Den Haag – ver afstaan van veel Hagenaars en Hagenezen. Zorgen over inkomen, huisvesting en leefomgeving laten vaak weinig ruimte voor betrokkenheid die de eigen situatie te boven gaat. De opgave is om Europa ook voor deze inwoners van onze stad relevant te maken, want Europa raakt aan ieders leven.

Den Haag ziet en grijpt kansen om beide opgaven te koppelen. De wereld van bestuur, rechtspraak en Europese relaties wordt met digitalisering gemoderniseerd. Er ontstaan ook mogelijkheden om de dienstverlening aan burgers te verbeteren en de transparantie te vergroten. Tegelijkertijd zet digitalisering ook veel inwoners op achterstand. Digitale post blijft ongeopend en mensen raken in problemen. Daarom zijn er cursussen en workshops voor bewoners en ondernemers. Maar het is ook zaak dat onze loketten in laatste instantie altijd hulp door een mens van vlees en bloed kunnen bieden.

Kunstmatige intelligentie speelt een steeds grotere rol in tal van bestuurlijke en maatschappelijke processen. De algoritmen lijken ons soms beter te kennen dan wij onszelf. Onze Haagse onderwijs- en kennisinstellingen kijken naar die keerzijden voor burgers. Aan de Haagse tak van de Universiteit Leiden, de Haagse Hogeschool en in het MBO, leiden we jonge mensen op voor het werk waar Den Haag goed in is. We nemen ze ook mee in de ethische vragen en dilemma’s.

Cybersecurity is extra relevant voor ons als centrum van bestuur, Europese instellingen en diplomatie. Tegelijkertijd bieden we programma’s aan waarin onze ondernemers en inwoners zich bewust worden van online risico’s.

Op dezelfde manier is veel werk gemaakt van de Conferentie over de toekomst van Europa. Er zijn meer dan tien evenementen georganiseerd voor een breed publiek. Vanavond bespreken we hier – in onze nieuwe cultuurtempel Amare – de opbrengst van die bijeenkomsten.

Hoe ervaren Hagenaars de digitalisering in hun eigen leven en welke impact heeft dat bijvoorbeeld op de privacy? Hoe kijken scholieren uit Den Haag naar de Toekomst van Europa en hoe is dat voor scholieren uit Bosnië? Wethouder Robert van Asten en een aantal  deelnemers zullen u straks de resultaten presenteren.

Dank aan iedereen die heeft bijgedragen aan het werk van de afgelopen maanden. We blijven met elkaar in gesprek over de Toekomst van Europa en die van onze eigen stad Den Haag.