Toespraak door Jan van Zanen bij de uitreiking van een Koninklijke onderscheiding aan Hans van der Vet bij zijn afscheid als directeur Veiligheid van de gemeente Den Haag, 23 juni 2023

Geachte aanwezigen,

Lieve familie Van der Vet,

Beste Hans,

Het moest er dan toch van komen dat je ons gaat verlaten. En al gunnen we je allemaal van harte de genoegens van het leven als gepensioneerde, we wilden je niet zomaar stilletjes laten vertrekken. Dat zou je zelf het liefst gedaan hebben, maar ons ging dat toch iets te ver. Dat stille en bescheidene zit in je karakter. Zo heb ik je de afgelopen drie jaren leren kennen. Maar je bent óók iemand die op de momenten dat het moet ferm en doortastend bent. Dan even geen oudhollands spelletje afstemmen, maar gewoon doen. Daarnaast ben je ongelofelijk creatief en inventief, ook, of misschien wel juist, in de meest heikele situaties. En iedereen, zowel binnen de gemeente, als daarbuiten (politie, OM, brandweer, GGD, Veiligheidsdirectie en Veiligheidsregio Haaglanden) roemen je verbindende eigenschappen, je heldere adviezen en je collegialiteit.

Bijna 45 jaar geleden, op 1 augustus 1978, trad je in dienst van de gemeente Den Haag. Ik zat toen nog in de schoolbanken van het Gymnasium in Hoorn, kun je nagaan. Heel lang geleden dus. Het was de tijd dat het Stadhuis nog gevestigd was aan het Burgemeester De Monchyplein. Dat gebouw had een, zo je wilt, technische attractie die tegenwoordig uit Nederland verdwenen is: een paternosterlift.  Hoe ik daarbij kom? Nou, ik zie wel enige overeenkomst tussen de wijze waarop jouw loopbaan zich ontwikkeld heeft en dit bijzondere type lift. Een paternosterlift gaat almaar door, zonder te stoppen. Rustig, want mensen moeten veilig in en uit kunnen stappen, maar de lift stopt niet op de etages, hij vervolgt rustig zijn weg. Net als jij rustig je weg binnen de gemeentelijke organisatie bewandelde. Maar in tegenstelling tot de liftkooien van de paternoster die, nadat ze de hoogste etage hebben bereikt, weer naar beneden gaan, verliep jouw carrière enkel bergopwaarts.

Op verschillende plekken leerde je niet alleen de organisatie en vele facetten van het openbaar bestuur goed kennen, je ontwikkelde ook een sterke politiek-bestuurlijke sensitiviteit.  Alweer bijna twintig jaar geleden, in 2004, werd je hoofd/plaatsvervangend directeur van Openbare en Veiligheid, tien jaar later directeur Veiligheid. De wijze waarop jij invulling hebt gegeven aan die functies is ronduit uitzonderlijk. Dat zeggen niet alleen ik maar ook mijn voorgangers en mijn ambtgenoten uit de regio. Zelf ben ik niet eerder iemand als jou in de functie van directeur Veiligheid tegengekomen. Jij steekt, ook onder zware druk, met kop en schouders boven iedereen uit.

En dan te bedenken dat Den Haag, om te spreken met Lien Vos-van Gortel (jij hebt haar nog meegemaakt als raadslid en wethouder) bepaald geen sinecure is. Als zetel van het parlement en de regering en als Koninklijke residentie bekleedt Den Haag een speciale positie. Ik denk daarbij in het bijzonder aan de gemiddeld 2200 demonstraties die jaarlijks in Den Haag plaatsvinden. De laatste jaren lijken sommige van die demonstraties, vanuit het oogpunt van de openbare en veiligheid, steeds complexer te worden. Heb dat zelf ook mogen ervaren. Maar toch ging ik dan met een gerust hart slapen. Want ik wist: Hans waakt over de stad.

Wat Den Haag ook anders maakt dan andere steden is het internationale profiel. Naast de van oudsher hier gevestigde ambassades, die de nodige beveiliging behoeven, zijn er in jouw tijd verschillende internationale instellingen bijgekomen. Die bezorgen ons prestige maar ook de nodige kopzorgen over de veiligheidskwesties rond hun panden en medewerkers. Jij wist steeds een optimale veiligheid voor het corps diplomatique en de internationale instanties te garanderen, zonder dat de inwoners van Den Haag er veel hinder van ondervonden. Uitzonderlijk waren de internationale topbijeenkomsten, zoals de Nuclear Security Summit in 2014 in aanwezigheid van president Obama, de Global Conference on Cyber Space in 2015, de Invictus Games of de Ukraine Accountability Conference, beide in het afgelopen jaar. En niet te vergeten het bliksembezoek van president Zelensky van vorige maand. Bij deze evenementen was het vaak zeer complexe en gevoelige veiligheidsdossier bij jou in uitstekende handen.

Nog even terug naar 2004. Dat was het jaar van de moord op Theo van Gogh en, in dezelfde maand, de arrestatie van de leden van de Hofstadgroep in de Antheunisstraat. Twee jaar eerder was de moord op Pim Fortuyn, met nog dezelfde avond een dreigende situatie rond het Binnenhof tot gevolg. Gebeurtenissen, ze staan in het Haagse en landelijke geheugen gegrift, die jij als aanspreekpunt namens de gemeente van zeer nabij hebt meegemaakt.

Nee, het waren bepaald geen rustige jaren waarin jij als hoofd OOV en directeur Veiligheid alles in goede banen wist te leiden. Er waren gebeurtenissen met een positieve uitstraling, zoals grote sportwedstrijden: de Ocean Race, het WK Hockey. Maar er waren ook de rellen na de dood van Mitch Henriquez. Het is mede aan jou te danken dat er toen geen wig werd gedreven tussen de politie en de gemeente en dat, dankzij de samenwerking met vele partijen, de rust terugkeerde in de Schilderswijk.  Ook wanneer het onrustig was tijdens EK’s en WK’s was jij het die het hoofd steeds koel hield en keer op keer de zaken ten goede wist te keren. Corona bracht ook op het gebied van openbare orde en veiligheid zaken op de agenda die we eerder niet hadden meegemaakt. Ik noem in dit verband Prinsjesdag op anderhalve meter afstand, of later, vanwege de verbouwing van het Binnenhof, in de Koninklijke Schouwburg. Met jouw inventiviteit en creativiteit zorgde je ervoor dat deze beeldbepalende gebeurtenis ook onder moeilijke omstandigheden kon plaatsvinden.

Rustig is het in Den Haag sinds jaar en dag ook niet tijdens de jaarwisseling, hoe graag we ons zelf en vooral de hulpdiensten dat zouden gunnen. Vanaf 2019 hebben we het een paar keer zonder de vreugdevuren moeten stellen, wat weer extra uitdagingen met zich meebracht. Jij stond echter in nauw contact met de bouwers, maakte gedetailleerde afspraken met hen en dat heeft veel betekend voor het verloop van die jaarwisselingen. Het idee om het vreugdevuur van afgelopen oud en nieuw te vervroegen vanwege de wind kwam van jou.  Zo was er eindelijk weer een vreugdevuur, zij het een dag vroeger, maar wel op een veilige manier.

Toch was het niet alleen tijdens evenementen en crises dat jij een cruciale rol speelde. Je was nauw betrokken bij preventieve maatregelen om Den Haag door het hele jaar heen veiliger te maken. Zoals de invoering van cameratoezicht, het tegengaan van overbewoning door arbeidsmigranten, het aanpakken van overlast door prostitutie en het preventief fouilleren. Allemaal in goede afstemming met andere gemeentelijke diensten. Terugkerend punt in jouw agenda waren de wedstrijden van ADO. Om ook daar alles veilig te laten verlopen onderhield je goede banden met de verantwoordelijken binnen ADO. En: je was aanwezig bij iedere thuiswedstrijd …

Hans,

Zo zou ik nog wel even door kunnen gaan, want je lange staat van dienst is ronduit indrukwekkend. Naast dit alles ben je een bijzonder fijne collega en leidinggevende. Betrouwbaar, oprecht, eerlijk. En met een mooi gevoel voor humor. Je medewerkers lopen met je weg. Voor jou staat steeds het belang van de stad, haar inwoners en de veiligheid bovenaan. Een rots in de branding als het op het Stadhuis weer eens kolkte.

Dit alles is niet onopgemerkt gebleven. Ik voel me dan ook bevoorrecht je te mogen melden dat Zijne Majesteit de Koning heeft besloten jou, Hans van der Vet, te benoemen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Van harte gelukgewenst en heel veel dank voor alles wat jij voor Den Haag betekend hebt.